ภาคใต้ของประเทศไทยคือดินแดนแห่งป่าเขาชุ่มชื่น และท้องทะเลอันอุดมสมบูรณ์ด้วยภูมิอากาศและภูมิประเทศ ส่งผลให้ภาคใต้มีแหล่งวัตุดิบในการปรุงอาหารที่หลากหลายและมีคุณภาพ ไม่ว่าจะเป็นอาหารทะเลและพืชผักนานาชนิด
อาหารพื้นบ้านภาคใต้โดยทั่วไปมีลักษณะผสมผสาน ระหว่างอาหารไทยพื้นบ้าน กับอาหารที่ได้รับอิทธิพลจากอาหารอินเดีย เนื่องจากในอดีตภาคใต้เป็นเส้นทางเดินเรือของพ่อค้าชาวอินเดีย ประกอบกับสภาพอากาศร้อนชื้น มีฝนตกชุกตลอดทั้งปี อาหารภาคใต้จึงมีรสชาติที่โดดเด่นคือ รสจัดและถึงรสเครื่องเทศ ซึ่งนอกจากจะอร่อยแล้ว ยังมีสรรพคุณในการป้องกันความเจ็บป่วย
ชาวภาคใต้บริโภคข้าวสวยกับอาหารประเภทแกงเผ็ด และเครื่องจิ้ม แนมด้วยผักสดหลากชนิด ตัดรสเผ็ดด้วยอาหารแห้งรสชาติเค็ม หวาน เช่น ปลาทอด กุ้งหวาน และปลาเล็กปลาน้อย เป็นต้น
เนื้อสัตว์ที่นำมาปรุงเป็นอาหารส่วนมากเป็นสัตว์ทะเล เช่น ปลากระบอก ปลาทู ปูทะเล กุ้ง หอย ซึ่งหาได้ในท้องถิ่น อาหารพื้นบ้านของภาคใต้ เช่น แกงเหลือง แกงไตปลา นิยมใส่ขมิ้นเพื่อแก้รสคาว เครื่องจิ้มคือน้ำบูดูซึ่งทำจากการหมักปลาเล็กปลาน้อยกับเกลือ คล้ายกับการทำปลาร้าของอีสาน หรือน้ำปลาของภาคกลาง
อาหารของภาคใต้มีรสเผ็ดมากกว่าภาคอื่นๆ แกงที่มีชื่อเสียงของภาคใต้ คือ แกงเหลือง แกงไตปลา โดยมีเครื่องปรุงหลัก คือ ปลา ปูทะเล กับผักชนิดต่างๆ ซึ่งสามารถสลับสับเปลี่ยนได้มากมาย เช่น หยวกกล้วย กล้วยดิบ มะละกอ หน่อไม้ ใบยี่หร่า เป็นต้น ส่วนเครื่องจิ้มที่เป็นเอกลักษณ์ คือ ยำไตปลา น้ำบูดู นอกจากนี้ชาวใต้ยังนิยมนำน้ำบูดูมาคลุกข้าวเรียกว่า "ข้าวยำ" มีรสเค็มนำ ประกอบด้วยผักสดนานาชนิด มะพร้าวคั่ว กุ้งแห้งหรือปลาแห้งตัวเล็ก อาจกล่าวได้ว่า "ข้าวยำ" สามารถเป็นตัวแทนของวัตถุดิบในการประกอบอาหารของภาคใต้อย่างครบถ้วน